Birinci bakışta çok mümkünmüş üzere görünen bu fikrin çeşitli varyasyonları da bulunuyor. Genel olarak elimizdeki gereçler; bir araç ve onun üzerinde bulunan bir vinç, aracın önünde bulunan bir metal ve vince bağlı bir mıknatıs.
Mevzuyu bir bilene sorduk ve Makine Mühendisi Fatih İnal bize bu niyetin gerçekte mümkün olup olamayacağını herkesin anlayacağı bir lisanla anlattı.
Mıknatıs, metali çekme kuvveti uygulayarak akaryakıt ya da elektrik gerekmeksizin aracın yol almasını mümkün kılabilir mi?
Bilhassa de akaryakıt fiyatları cep yakıyorken…
“Neden mümkün olmasın ki?” demek istiyor olabilirsiniz lakin ne yazık ki mümkün değil!
Zira fiziğin temel kanunları bunu imkansız kılıyor. Bir aracın, kendisine bağlı bir mıknatıs ile hareket ettirilemeyeceği, Newton’un birinci hareket yasası ile açıklanabilmektedir. İkinci ve üçüncü hareket maddeleri da bu açıklamayı destekleyen argümanlara sahiptir.
Bu 3 hareket yasasının her biri şu formda tanımlanır:
1. Yasa: Bir cisim, üzerine dengelenmemiş bir dış kuvvet tesir etmedikçe hareket durumunu korur.
2. Yasa: Bir cismin kütlesi ile ivmesinin çarpımı ona tesir eden net kuvvete eşittir.
3. Yasa: Her tesire karşılık, eşit büyüklükte, tıpkı doğrultuda ancak zıt istikametli bir reaksiyon vardır.
Artık birinci hareket yasasını örneklerle değerlendirelim:
Bir kaykay üzerindeyken, ayağınız ile tabana bir kuvvet uygulamadan hareket edemezsiniz. Arabanız çalışmadığı vakit, arabanın içinde otururken değil de, inip gerisinden kuvvet uygulayarak ilerletirsiniz o denli değil mi? Zira bir cisme lakin dışarıdan bir tesir uygularsanız onun hareket durumunda bir değişikliğe neden olabilirsiniz.
Mıknatıs ile aracı hareket ettirmek aslında dışarıdan bir kuvvet uygulanıyor üzere gözükmesine sebep olsa da bu noktada ikinci ve üçüncü hareket kanunları yardımımıza koşuyor.
Bir aracın önüne bağlanan mıknatıs, aracın önündeki metali kendisine yanlışsız çekeceği doğrudur. Lakin birebir vakitte bu çekim kuvvetinden doğan karşıt taraftaki reaksiyon kuvvetini de kendisini araca bağlayan modüller üzerinden araca iletecektir.
Yani mıknatıs, aracı birebir anda hem çekecek hem de itecektir. Bu durumda aracın üzerinde dengelenmemiş bir dış kuvvet oluşmamış, cisme tesir eden net kuvvet iki eşit ve zıt kuvvet ile sönümlenmiştir.
Hasebiyle, araç kendisine bağlı olan mıknatıs nedeniyle hareket durumunu değiştirmeyecektir. Şayet duruyorsa durmaya, hareket ediyorsa birebir hareketi müdafaaya devam edecektir (Mıknatısın uygulayacağı manyetik kuvvet dışındaki tüm tesirler yok sayılmıştır).