Eski Mezopotamyalılar için evlilik soyun devamını ve böylelikle toplumun istikrarını sağlamak için değerliydi Hatta tarihçi escort Sakarya Heredot evliliğin bu kültürel yapı için o kadar kadar değerli olduğunu söyler ki bu uğurda evliliğin ticarete döküldüğünü bile anlatır Mesela Herodot Mezopotamya’da bayanların en yüksek fiyat teklifi verene satıldığı Side escort gelin açık artırma pazarları olduğundan bahseder
Aşk bu topraklarda her daim varlığını idame ettirse de toplumsal nizamı korumak için yapılan amaç odaklı evliliklerin yanında ikinci planda kaldı Peki neden bu izmir escort bayan insanlar evlilik kontratı yapıyordu
Cinsellik bile zevk almanın ötesinde muhakkak bir çıkar için kullanılıyordu
Herodot bayanların İnanna nın tapınağında oturarak dışarıdan geçen bir erkeğin kendilerini beğenmeleri dahilinde onlarla seks yaptığından bahseder Bunun nedeni ise toplumsal yapının insanlardan toplumun doğurganlığını ve refahını artıracak faaliyetlerde yani çocuk yapma teşebbüsünde bulunmalarını beklemesiydi
Evlilik bayanın babası ve damat ortasındaki maddi alışverişe dayanan yasal bir mukavele üzerinden yürütülüyordu
Mezopotamya’da damat gelinin babasına şimdilerde hala birtakım kültürlerde olduğu üzere başlık parası öderdi Yani evlilik bu kültürlerde bir iş gibi algılandığı için para ön plandaydı diyebiliriz
Antik kültürler üzerine çalışmaları olan Stephen Bertman bu mevzuda şöyle diyor Sümercede aşk sözü dünyayla ve toprakla ilgili ölçüm yapmaya yönelik maddi karşılığı olan birleşik bir fiildi Sümerler Babilliler ve Asurlar ortasında evlilik hem kişiyi hem toplumu teminat altına almak için tasarlanan bir iş muahedesi olarak görülüyordu Devlet insanların ilgi kurup keyifli olmalarını değil üstte da bahsettiğim üzere yalnızca üremelerini ve kültürün devamlılığını sağlamalarını önemsiyordu
Diyelim birbirini seven iki kişi var ve evlenmek istiyorlar o vakit kontrata uymak zorundalar yoksa evlenmeleri mümkün değildi Mesela Mezopotamya hukukunda bir erkeğin evlilik akdi hazırlaması sözleşme ve her iki tarafın ailelerinin onay vermesi gerektiği yönünde bir yasa mevcuttu Aksi takdirde bayan kendisini isteyen erkeğin karısı olamaz zira bu durum yasaya karşıttır
Tıpkı günümüzdeki evliliklerde olduğu üzere şahıslar evliliklerine şahit olacak insanların huzurunda bu mukaveleyi şimdilerin nikah cüzdanı üzere düşünebilirsiniz bunu imzalardı ve düğün hazırlıkları başlardı Düğünden sonra gelin kayınpederin konutuna taşınır damatla bağlantıya girer ve gebe kalması beklenirdi Üstelik gelinin bakire olmasına da dikkat edilirdi Hukuken şayet gelin gebe kalmaz yahut bakire çıkmaz ise damat ailesine bayanı geri gönderip verdiği başlık parasını çeyiz parasını isteyebilme hakkına sahipti
Eski Mezopotamya’da sadakatsizlik demek ceza demekti
Eşlerine karşı sadakatsiz olan erkekler tarihçi Jean Bottero nun söz ettiği üzere şayet kabahatleri ortaya çıkarsa mevt cezası dahil olmak üzere çeşitli cezalara tabi tutuluyorlardı Kelamın özü aile birliğine ziyan verecek her cinsten davranış bu kültürde kabul görmüyor diyebilirim
Araştırmacılara nazaran eski yazıtlarda bayanların öteki erkeklerle yatmak için kocalarından kaçtığı bildiriliyor Bu şahıslar ola ki suçüstü yakalanırsa kadın sevgilisiyle birlikte ırmağa atılır ve böylelikle boğularak ölür veya direğe asılarak öldürülür Aslında yasa bu davranışı yapanların ya idam edilmesini ya da bağışlanmasını uygun görüyordu ki bu bağışlanma konusu da Hammurabi Kanunları’na nazaran anca kadının resmi kocasının bağışlaması dahilinde yürürlüğe girebilirdi Böylece kral kocanın verdiği karara nazaran bayanı ve sevgilisini bağışlayabiliyor
Hatta bir bayanın çocuk doğurması o kadar kıymetliydi ki şayet kısırlıktan yahut diğer bir nedenden gebe kalamıyorsa eşi ikinci bir bayanı kendine eş alabiliyordu İkinci eşin seçiminde birinci eşe danışılıyor seçtikleri ikinci bayanın birinci bayanın sistemine uyması bekleniyordu Aslında baktığınızda ikinci eşin birincinin cariyesi üzere olduğunu anlayabilirsiniz Çünkü bu bayanın doğuracağı çocuk da birinci kadının çocuğu sayılıyordu Bir erkeğin eşi gebe kalamıyor diye boşanmak istemesi toplumda pek kabul görmediği için bu türlü bir tahlil bulunmuştu Erkek ölene kadar o bayanla evli kalmak ve bir yandan konuta getirdiği cariyelerle soyunun devamını sağlamak zorundaydı
Günümüzde boşanmak birçok insan için hala bir tabu Eski Mezopotamya da da öyleymiş
Boşanma bu topraklarda önemli bir sosyal damgalanma sebebiydi diyebiliriz Çoğu kişi evliliğinden mutlu olmasa bile amiyane tabirle mezara kadar partneriyle birlikte olmak zorundaydı Boşanma talebi ve hakkı ise öncelikli olarak erkeklere mahsustu Bayanlar yalnızca istismara uğradıklarında bu haktan yararlanabiliyordu Esasen bayan bireyler kolay kolay boşanmak istediklerini lisana getiremezlerdi zira kocası bayanı meskenden kovabilirdi
Esasen geçmişte de bayanlar toplum önünde rezil olma korkusu nedeniyle boşanma isteğini sineye çekmiş olabilir diye düşünüyorum Velhasıl gördüğünüz üzere evlilikte geçerli olan tüm bu kuralların ardında her iki tarafın maddi ve manevi olarak mutabakatlı bir işe başlar üzere başladığı bir kontrat sözleşme yatıyor Böylelikle evlilik kişisel değil toplumsal hedeflere nazaran yapılan bir ritüele dönüşüyor diyebilirim Siz Eski Mezopotamyalıların evliliğe bakış açısını nasıl buldunuz Sizce günümüzden izler bulabiliyor muyuz Yorumlara fikirlerinizi yazabilirsiniz
Kaynaklar World History Bir Dakikada Geziyorum Kırlangıç Yuvası