Vücudumuzda enzim ismini verdiğimiz proteinden oluşan yapılar vardır. Bunlardan bir tanesi olan ve LDH kısaltması ile bildiğimiz laktat dehidrogenaz, besin yoluyla bedenimize aldığımız şekerleri güce dönüştürmekle vazifelidir. Yani bizim için son derece değerlidir lakin onu asıl kıymetli kılan şey, kan testinde yüksek oranda çıktığı vakit bir organ ya da hücre hasarını işaret ediyor olmasıdır.
LDH enzimi kas kümeleri, karaciğer ve kalp üzere organlarda bulunur fakat bir organda ya da hücrede hasar oluştuğu vakit kana karışır. İşte bu durumda yani kan analizinde yüksek çıktığı durumda telaş yaratmaya başlar zira sıhhatimiz için kimi riskler olduğunu işaret eder ve hastalığa bağlı bir tedavi gerektirebilir. Gelin LDH nedir, kanda düşüklüğü ve yüksekliği ne manaya gelir tüm ayrıntılarıyla inceleyelim.
Öncelikle LDH nedir?
Laktat dehidrogenaz, kısaca LDH; bedenimizde neredeyse her hücrede farklı oranlarda bulunan bir enzimdir. Genelde ağır olarak kalpte, karaciğerde ve kas kümelerinde bulunur. Kanda LDH ise ayrıyeten kıymetlendirilmesi gereken bir durumdur zira bu enzimin kana karışması demek, bir organ ya da hücrede hasar oluşması manasına gelir.
LDH ne işe fayda?
LDH enziminin bedenimizdeki öncelikli misyonu besin yoluyla aldığımız şekeri işleyerek güce dönüştürmektedir. Kan analizinde karşımıza çıkan LDH pahasının ise haberci misyonu vardır. Yapılan kan testinde LDH yüksekliği tespit edildiği vakit bunun manası, bilhassa ağır olarak bulunduğu organ ve hücrelerde hasar oluşması demektir.
LDH olağan kıymeti kaç olmalı?
- 0 – 1 aylık bebeklerde 225 – 600 U / L arasında
- 1 – 12 aylık bebeklerde 100 – 400 U / L arasında
- 1 – 3 yaş çocuklarda 100 – 300 U / L arasında
- 4 – 18 yaş çocuklarda 100 – 250 U / L arasında
- Yetişkin bayanlarda 90 – 220 U / L arasında
- Yetişkin erkeklerde 90 – 240 U / L arasında
LDH cinsleri ve manaları:
- Kalp ve böbreklerde ağır olarak bulunan LDH-1 (4H) yüksek çıktığı vakit bulunduğu organlarda hasar olduğunu işaret eder.
- Kırmızı kan hücrelerinde ağır olarak bulunan LDH-2 (3H1M) yüksek çıktığı vakit bulunduğu hücrelerde hasar ve yıkım olduğunu işaret eder.
- Akciğerde ağır olarak bulunan LDH-3 (2H2M) yüksek çıktığı vakit bulunduğu organ dokularında hasar olduğunu işaret eder.
- Böbreklerde, lenf bezlerinde ve beyaz kan hücrelerinde ağır olarak bulunan LDH-4 (1H3M) yüksek çıktığı vakit bulunduğu organ ya da hücrede hasar olduğunu işaret eder.
- Karaciğer ve kas dokularında ağır olarak bulunan LDH-5 (4M) yüksek çıktığı vakit bulunduğu organ dokularında hasar olduğunu işaret eder.
LDH düşüklüğü nedir, ne manaya gelir?
Kan analizi sonuçlarındaki LDH oranınız olağan pahaların altında çıkarsa bu durum LDH düşüklüğü olarak isimlendirilir. LDH düşüklüğü pek sık rastlanılan bir durum değildir ve görülse bile çok önemsenmez. Çok C vitamini alınması LDH oranını düşürebilir. Kas ağrısı ve kramp üzere belirtiler görülebilir. LDH düşüklüğü fakat öbür kıymetlerdeki farklılıklarla ve hastalıklarla birlikte değerlendirildiği vakit bir mana kazanabilir.
LDH yüksekliği ne demek, ne manaya gelir?
Kan analizi sonuçlarındaki LDH oranınız olağan kıymetlerin üstünde çıkarsa bu durum LDH yüksekliği olarak isimlendirilir. LDH değerlerinizdeki küçük değişiklikler birden fazla vakit kıymetsizdir. Aşırı idman yaptığınız vakit bu türlü bir yükselme görülebilir. Lakin olağandan çok daha yüksek olması farklı hastalıkları işaret edebilir.
LDH neden yükselir? LDH yüksekliği nedenleri:
- Testis kanseri
- Lenfoma kanseri
- Beyin damarı problemleri
- İnme
- SVO
- Ensefalit
- Karaciğer rahatsızlıkları
- Öpücük hastalığı
- Böbrek rahatsızlıkları
- Menenjit
- Kalp hastalıkları
- İskemi
- Akciğer embolisi
- Pnömoni
- Kas distrofisi
- Kemik kırılmaları
- Pankreatit
- Kas zedelenmesi
- Hemolitik anemi
- Düşük tansiyon
- Pernisiyöz anemi
- Enfeksiyon hastalıkları
- Farklı kronik hastalıklar
- İlaç kullanımı
LDH yüksekliğine neden olan durumlar ve hastalıklar genel olarak bu formda. Liste hayli uzun ancak çabucak endişelenmeyin. LDH enziminin kanınıza karışma nedeni bazen son derece kolay bir durum olabilir. Bu nedenle doktorunuzun değerlendirmesi olmadan hareket etmeyin.
LDH yüksekliği nasıl düşer?
Yapılan kan analizi sonuçlarında LDH oranınız olağan kıymetlerden yüksek çıktığı vakit hekiminiz ALT, AST ve ALP sonuçlarına da bakmak isteyebilir. Çünkü LDH yüksekliği pek çok farklı hastalığın birinci işareti olabilir. Sırf LDH bedeliniz yüksekse ve olağan kıymetin çok da üzerinde değilse kimi durumlarda rastgele bir tedavi bile gerekmeyebilir.
LDH yüksekliği durumunda maalesef kendi kendinize alabileceğiniz pek fazla tedbir yok. Şayet LDH kıymetinizi yükselten şey bir hastalıksa doktorunuz hayat biçimi değişikliği önerebilir. Çoğu durumda alkolü sınırlamak ve bu duruma neden olan ilaçları bırakmak işe yarayacaktır.
LDH yüksekliğinin düşürülmesi için doktorunuz birinci olarak bu yüksekliğe neden olan hastalığı tespit eder. Hastalık teşhisi konulduktan sonra uygun bir tedavi izlenir. Eğer kelam konusu olan kolay bir rahatsızlık ya da hastalıksa kısa müddet içerisinde LDH kıymetleriniz olağan aralığa inecektir. Doktorunuz sistemli takip isteyebilir.
LDH testi nasıl yapılır?
Kanınızdaki LDH kıymetinizi ölçmek için özel bir test yapılmaz. Standart tam kan sayım testi sırasında kanınızda LDH bedeli de ölçülecektir. Birçok vakit aç olarak gitmek dışında farklı bir hazırlık yapmanız istenmez. Lakin doktorunuz farklı hastalıklardan şüpheleniyorsa ve LDH ile birlikte farklı kıymetler de ölçülecekse evvelden dikkat etmeniz gereken durumlar olabilir.
Farklı organlarınızda doku hasarı olup olmadığını görmek için; hemolitik anemi, böbrek ve karaciğer rahatsızlıkları olup olmadığını görmek için ve belli kanser cinslerinden birinin gelişip gelişmediğini görmek için doktorunuz LDH testi yapılmasını isteyebilir. Şayet bu rahatsızlık ve hastalıklardan birinin teşhisi konulmuşsa LDH kıymetinizi takip etmek için sistemli kan vermeniz istenebilir.
Şekeri güce çeviren lakin kanda çıktığı vakit organ ve hücre hasarını işaret eden LDH nedir, ne işe fayda gibi sorular üzerinden düşüklüğü ve yüksekliği durumlardan bahsettik. Anlattıklarımız sırf bilgilendirme gayelidir. Tüm sıhhat hususlarında olduğu üzere LDH bedeliniz hakkında da en gerçek ve size özel bilgiyi uzman bir tabipten almanız gerektiğini unutmayın.
