Metro denince akla birinci gelen ülkelerden biri muhakkak Rusya, şehir ise alışılmış ki onun başşehri Moskova’dır. Moskova metrosu üzerine sinemalar, kitaplar ve hatta oyunlar bile yazılmıştır. Natürel ki komplo teorileri ve kent efsaneleri de…
Devasa Moskova metrosunun şahaneliğini konuşmaya gerek bile yok. Bu türlü hem kültür hem de tarih için değerli olan bir yapı hakkında da halkın efsaneler türetmesi kaçınılmaz. Bu yazımızda Moskova metrosunun kelamda saklı olan Metro-2 hattına göz atacağız.
Sovyet periyodunun paranoyasından ortaya çıkmış bir kent efsanesi: Metro-2 çizgisi.
(Sözde Metro-1 çizgisinden Metro-2 çizgisine ayrılan ray sınırı ve tünel)
Bizim bildiğimiz görkemli Moskova metrosunun ismi, bu efsaneyi lisana getirenlerin nezdinde Metro-1’dir. Teoriye nazaran 1935 yılında açılan ve 11 kilometreyi kapsayan 13 duraklı Metro-1 çizgisi halk için inşa edilirken Sovyetler Birliği’nin başkanı Joseph Vissarionovich Stalin, dünyanın geri kalanından bâtın olmasını planladığı bir metro sınırı daha inşa ediyordu.
Halk ortasında Metro-2 çizgisi olarak geçen bu özel çizgi, halk tarafından ulaşım için kullanılmayacaktı. Yerin 50 ila 200 metre altında yer alan bu çizgi, Kremlin ile Rusya’nın Federal Güvenlik Hizmetleri merkezini, devlet havaalanı Vnukovo-2’yi, ‘Ramenki’ ismi verilen yeraltı şehrini ve ulusal ehemmiyet taşıyan öbür birkaç pozisyonu birbirine bağlıyordu.
Bu ‘gizli’ metro sınırının ABD Savunma Bakanlığı tarafından ortaya çıkarıldığı tez edilen bir haritası bile mevcut.
Metro-2’nin varlığına dair en somut ispat, 1991’de ABD Savunma Bakanlığının yazmış olduğu bir raporda karşımıza çıkıyor. Raporda Moskova ve banliyölerinin altından geçen ve kıymetli pozisyonları birbirine bağlayan geniş bir ulaşım ağından bahsediliyor. Söylenilene nazaran bu yeraltı ağı, olası bir nükleer savaş durumunda Sovyet hükûmetinin yeraltından da faaliyet göstermesine imkan sağlıyor.
Hatta Rus bir YouTuber, Metro-2 sırlarını Ukrayna’ya sızdırdığı için tutuklanmıştı.
Rus halkı ortasında Metro-2’nin varlığına dair söylentiler epey yaygın. Rus vatandaşları, Metro-2 çizgisinin Sovyet rejiminin paranoyasının ve keyfine düşkünlüğünün bir yapıtı olarak ortaya çıktığını düşünüyorlar. Hatta Diggers isimli bir yeraltı keşif kümesi, Metro-2’nin tünellerini avuçlarının içi üzere bildiklerini sav ediyorlar.
2020 yılında ‘urbanturizm’ isimli bir kaşif YouTuber, Moskova metrosunda çektiği kısımlardan ötürü Rusya hükûmeti tarafından tutuklandı. 800.000 takipçili YouTuber’ın tutuklanma sebebi ise Moskova metrosunun sırlarını Ukrayna’ya satması. Rus yetkililere o devir bu tutuklamayla ilgili Metro-2 çizgisi hakkında sorular sorulduğunda kendileri ‘devlet sırrı’ diyerek bir yorumda bulunmayı reddettiler. Rus YouTuber, 2020 yılından beri inaktif.
Peki olayın aslı ne? Sahiden Metro-2 sınırı diye bir sınır var mı?
(Metro-2 sınırında yer aldığı tez edilen Ramenki yeraltı kentinin kelamda havalandırma bacaları)
Şu an için Sovyetler Birliği devrinde halktan ve dünyadan bilinmeyen tutulan bir metro sınırının varlığına dair en net ispat, bahsettiğimiz üzere Rusya’nın baş düşmanı olan ABD’den çıkma. Halk tarafından Metro-2 olarak isimlendirilen bu sınır, dünyanın her yerindeki metrolarda olduğu üzere inşaatına başlanmış ve yarıda bırakılarak terk edilmiş birkaç tünelden ibaret de olabilir, nitekim var da olabilir.
‘Var olabilir’ dememizin en büyük sebeplerinden biri de ABD’nin sunduğu delil değil, bahsettiğimiz Rus YouTuber’ın tutuklanması olayında Rus yetkililerin Metro-2 çizgisinde ‘devlet sırrı’ tabirini kullanması. Hasebiyle kesin olarak kanıtlanana kadar takdiri size bırakıyoruz. Siz ne düşünüyorsunuz? Fikirlerinizi yorumlarda bizlerle paylaşmayı lütfen unutmayın.