Gezegenimizde gözümüzle göremediğimiz lakin özellikleriyle şaşkına uğratan mikroskobik bir canlı çeşidi var; tardigrad. Su ayısı olarak da bilinen bu çeşit, bilinen en küçük hayvan ve sahiden şaşırtan derecede sağlam bir cins.
Radyasyon, yüksek basınç, çok sıcaklık ya da çok düşük sıcaklık üzere pek çok şiddetli şartta yaşamayı başaran bu cins, kuvvetli şartlar altında kendini kurutarak ‘tun formuna‘ geçiş yapıyor. Tun formu, tardigradları etraf şartlarından koruyarak uygun şartlar gelişene kadar hayatta kalmalarını sağlıyor. Bu tesirli düzenek sayesinde aklınıza gelebilecek pek çok şartta yaşamaya devam eden tardigradların bu tarafı, onların ‘panspermia‘ teorisinin bir modülü olmasına yönelik kimi soru işaretleri doğuruyor.
Bilim insanları, gerçekleştirdikleri bir deney ile bu ihtimali kıymetlendirdi:
Gerçekleştirilen deneye ve sonuçlarına geçiş yapmadan evvel kısaca panspermia teorisinden bahsedelim. Bu teoriye nazaran, canlı ömrü uzayda gezegenler ortasında geçiş yaparak taşınmış olabilir. Örneğin gezegenimize ömür bundan milyarlarca yıl evvel farklı bir gezegenden taşınmış olabilir. Bu teoriye nazaran ömrü taşıyan şey ise asteroitler. Yani bize asteroitlerin üzerinde canlı kalarak gezegenler ortasında seyahat edebilecek bir çeşit lazım.
İşte bilim insanlarının gerçekleştirdikleri deney de tam olarak bu soruya yanıt arıyor; sanki tardigradlar asteroitlerin üzerinde seyahat ederek hayat dağıtmış olabilir mi? Sorunun yanıtını alabilmek için ise basınç ve darbeler karşısında nasıl reaksiyon verdiklerini ölçümlediler. Bunu yaparken, tardigradları bir tabancanın içerisine koyup ateşlediler. Süreci gerçekleştirmeden evvel tardigradların tun formuan geçiş yapmasını sağlamak için 48 saat boyunca dondurdular.
Sonuçlar tardigradlardan daha güçlü canlılara gereksinimimiz olduğunu gösteriyor:
Elde edilen bilgilerde tardigradların hayatta kalabilmeleri için üst hudut belirlendi. Bu üst limit 1,14 Gigapaskal (GPa) basınç şoku oluşturan 3,240 km/sa’lık çarpma suratı oldu. Tardigradların tamamının hayatta kaldığı en yüksek sürat ise 2,621 km/sa olarak belirlendi. Fakat 2,970 km/sa’lık süratte da tardigradların yüzde 60’ı yaşamayı başardı.
Lakin bu süratte ve basınçta geçirdikleri şok sonrası minik canlıların hareket etmeye yine başlaması yaklaşık 36 saat sürdü. Tıpkı sürece maruz kalmamış, sırf dondurulan denetim kümesinde ise bu müddet ortalama 8 – 9 saat kadardı.
Sonuç olarak bilim insanları elde ettikleri bilgilere nazaran tardigradların asteroit çarpmalarının birçoklarında hayatta kalamayacağını söylüyor. Lakin örneği Ay’a çarpan asteroitlerin üçte birinde tardigradların hayatta kalma ihtimalinin olduğu söyleniyor. Araştırma takımı, deneyin sonuçlarını Astrobiyology mecmuasında yayınladı.