Otomobille bir caddeden geçerken rastgele bir mağaza hoparlöründen duyduğunuz, okulda arkadaşınızın daima mırıldandığı yahut toplumsal medyada gezerken karşınıza çıkan müziklerin aklımıza takılma üzere bir huyu vardır.
Siz de bilirsiniz ki bu müzikler aklınıza takıldığında artık sizi bezdirene kadar daima başınızın içinde çalmaya devam eder. Pekala neden? Bugün son verdiğimiz örnek olan toplumsal medyadan duyduğunuz müziklerin aklınıza takılması ve sizi delirtmesi olayından bahsedeceğiz. Lakin rastgele bir toplumsal medya değil, TikTok. Bilhassa TikTok’ta duyduğumuz müziklerin bu derece aklımıza takılmasının sebebi nedir?
TikTok’taki müzikler neden aklınıza takılıyor?
Finlandiyalı araştırmacı Lassi A. Liikkanen’in 2011 yılında yaptığı bir araştırmaya nazaran, insanların %90’ın haftada en az bir kere aklına bir müzik takılıyor. Hatta Dartmouth Koleji’nden araştırmacılar, beyninizdeki ses korteksinin şarkıyı hayal etmek yerine nitekim dinlerken olduğu üzere aktive olduğunu bile keşfettiler.
Queensland Teknoloji Üniversitesi’nden akla takılan müzikleri inceleyen bir araştırmacı olan Callula Killingly, hususla ilgili şunları söylüyor: “TikTok müzikleri katiyen başkalarından daha fazla akla takılıyor. Bunun nedeni, bir misyonu yarım bırakmanın bir tansiyon hissine neden olması ve bu sebeple ruhsal olarak bitirmek zorunda hissetmeniz. Zihniniz bu sebeple bu vazifesi tamamlamaya uğraşır.”
Yani 15 saniyelik bir müzik kesitinin sizi rahat bırakmamasının nedeni beyninizin onun bitmemiş olduğunu düşünmesinden kaynaklanıyor. Lakin müzik müddeti, bu durum için tek mümkün açıklama değil. Akla takılan müzikler kelam konusu olduğunda tekrar da kıymetli bir öge. TikTok’un ‘Sizin İçin’ sayfasına gittiğinizde tıpkı şarkıyı farklı kısa görüntülerde tekrar tekrar duyabilirsiniz. Killingly, “Aynı melodiyi TikTok üzerinden tekraren duymak mutlaka aklınıza takılmasına yol açabilir” diyor.
Müzik muharrirleri ve bestekarlar, başınıza takılan müzikler yaratmak için uğraşıyorlar
Kolay müziklerin TikTok’ta trend olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Bilhassa son 10 yıldır müzik muharrirleri ve bestekarlar, dinleyicinin aklına takılan tipten müzikler yaratmaya uğraşıyorlar.
15 saniyelik bir müzik kesiminin tüm gün aklımızda dolaşmasının sebebi de aslında bu. Bu durum üzerinde Switched on Pop podcasti konuşanları Charlie Harding ve Nate Sloan, günümüzdeki pop müziklerinin neredeyse hepsinin kıta-nakarat-kıta-nakarat şemasıyla yazıldığını ve ekseriyetle 4 akor şeması üzerinden bestelendiğini söylüyorlar.
Dinleyicilerin dikkatleri farklı uygulamalar, platformlar ve formatlar ortasında dağıldığından ötürü artık müzikçiler, dikkatleri çekmek için daha az vakte sahipler. Bu sebeple akorlar ve kelamlar ahenginin dışında müzikte azamî 7-10 saniye ortasında süren ve daima tekrar eden eğlenceli bir melodi bulunur. Buna Billie Eilish’in Bad Guy müziğini örnek verebiliriz.
En düzgün örneklerinden biri de Ağustos ayında TikTok’ta neredeyse anında viral olan bir müzik olan ElyOtto’nun SugarCrash’iydi. Müzik bir dakikadan yalnızca biraz fazla. Müziğin TikTok için yazıldığı her yerinden muhakkak oluyor.
Harding ve Sloan, artık müziklerin çok kısa olmasından ve hatta artık o kadar kısa olduklarından ötürü müziğin alçalma-yükselme-alçalma üzere dinamiklere sahip olmadığını ve yalnızca süratli tempoda olduğu hakkında konuştular.
Baylor Üniversitesi’nden araştırmacılar, her ne kadar biz uyuduktan sonra beyin etkin olarak çalışmasa da bu 15 saniyelik aklımıza takılan müzikleri işlemeye devam ettiğini ve bu sebeple uyku kalitemizin bozulduğunu keşfettiler. Bu sebeple uyumadan evvel toplumsal medyada göz gezdirmek uykunuzu çok makûs etkileyebilir, yapmayın.
Siz ne düşünüyorsunuz? Lütfen niyetlerinizi aşağıdaki yorum kısmında bizimle paylaşmayı unutmayın.