İnternetin bulunuşu ile bir arada lisan öğrenmek daha da kıymetli bir hale geldi. Farklı ülkelerden beşerlerle irtibata geçmek için artık o ülkeye gitmeye gerek kalmadı, bir tık yetiyor buna. Dünya bu biçimde gelişip, ülkeler bizim için birer kasaba haline gelince, bilhassa son yıllarda yabancı lisan öğrenmeye artan ilgiyle birlikte bu alanda yapılan araştırmaların sayısı da arttı. Kelam konusu araştırmalar daha çok iki lisanlı beşerler üzerinde yapılıyor.
Yapılan bu araştırmalarda, yeni bir lisan öğrenmenin ve iki lisanlı olmanın beyinde kimi değişikliklere yola açtığı öne sürülüyor. İnsanın his, niyet ve davranışlarının insan beyni üzerinde olan tesiri uzun vakittir psikoloji topluluğu tarafından biliniyordu lakin lisanın sav edilen bu tesiri yeni ortaya çıktı diyebiliriz.
İçindekiler
Lisan öğrenmek beynimizi değiştiriyor mu?
Araştırmalar lisan öğrenmenin beyindeki nöroplastisiteyi etkileyerek beyni de etkilediğini gösteriyor. Nöroplastisite, beynin uyaranlara, davranışsal tecrübelere yahut bilişsel taleplere karşılık olarak yapısal değişikliklere uğrama yeteneğidir.
Yani aslında sahiden öğrendiğimiz lisan, beynimizi değiştiriyor olabilir. Değişen beyin ile birlikte fikirlerimiz, dünyaya bakış açımız, olaylara yaklaşımımız da değişebilir. Aslında ruh sağlımızı da etkiliyor olabilir. Zira psikolojide bir terapi çeşidi olan ve psikologlar ile psikiyatristlerin sık sık kullandığı Bilişsel Davranışçı Terapi’ye (BDT) nazaran “Çoğu vakit olaylar değil olaylara bakış açımız bizi incitir.”
Lisan öğrenmek zekayı artırır mı?
2012 yılında yapılan bir çalışmada ise, bilhassa gri unsur yoğunluğundaki değişikliklere bakılarak, prefrontal ve temporal kortekslerdeki yapısal değişiklikler ölçüldü. Gri unsur, nöronların hücre gövdelerinden oluşur ve bu alan ekseriyetle zeka, dikkat, hafıza ve lisan sürece ile alakalıdır. Bu araştırmaların ulaştığı sonuç lisan öğrenmenin gri maddeyi artırabileceği taraftaydı. Sonuç gri husus artıyorsa dikkat, hafıza ve zeka da artıyor olabilir.
Lisan öğrenmek beynin bilişsel fonksiyonlarını artırıyor olabilir.
Ann Neurol, 2014 yılında, lisan öğrenmenin ve iki lisanlı olmanın tesirleri üzerine olanaraştırmasını yayınladı. Araştırma 853 iştirakçiyle (410 bayan, 443 erkek) yapılmıştı. Bu iştirakçiler 1947 yılında 11 yaşındayken test edildikten sonra 2008-2010 yıllarında tekrar test edilip bilişsel fonksiyonları incelendi.
Araştırmanın sonucuna nazaran iki lisanlı olmanın, lisanı yetişkinlik yıllarında öğrenmek de dahil, beynin bilişsel fonksiyonları üzerinde olumlu tesiri var. Alzaymır ve lisan öğrenme ortasındaki alaka de yıllardır merak edilen bahislerden biriydi. Bu araştırmaya nazaran Alzaymır başlangıcı üzerinde de olumlu tesirleri var.
Yaş ilerledikçe beyinde kurulan irtibat sayısı azalıyor.
Özgecan Bakırlı, iki lisanlı olmanın beyin üzerindeki tesirlerini incelediği bir araştırmasında üstteki görselle bir arada şu bilgileri aktarır:
“Bu gösterimlerden birincisi 0-2 yaş ortasındaki, ikincisi 2-ergenlik devri ortasındaki, üçüncüsü ise yetişkinlikteki oluşumları söz etmektedir. Burada da görüldüğü üzere, bireyin yaşı ilerledikçe bireyin beynindeki lisan öğrenmede beyin hücreleri birbiriyle daha az temas kurmaktadır.”
Araştırmaların özeti: Lisan öğrenmek beynimize yeterli geliyor.
Araştırmaların sonuçlarını şu halde özetleyebiliriz:
- Lisan öğrenmek, beyne yeterli geliyor.
- Lisan öğrenmek, beyindeki gri maddeyi artırıyor.
- Lisan öğrenmek, beyindeki nöroplastisiteyi artırıyor.
- Lisan öğrenmek, beyindeki etkin irtibat sayısını artırıyor.
- Lisan öğrenmek, Alzaymıra âlâ geliyor.
- Lisan öğrenmek, bilişsel fonksiyonlara düzgün geliyor.