Etkileyici yapışma yeteneklerine sahip olan Japon yapıştırıcılarının, bu yeteneklerini nasıl elde ettiklerini hiç merak ettiniz mi? Şayet yanıtınız evetse, işe içinde nispeten kolay kimya yansımaları gerçekleştiğini söyleyerek başlayabiliriz.
Diğer birçok güzel keşif üzere, başka ülkelerde harika yapıştırıcı yahut anında yapıştırıcı üzere isimlere sahip olan ve Türkiye’de Japon yapıştırıcısı olarak bilinen bu yapıştırıcılar da tesadüfen icat edildi. Bu eseri keşfeden kişi, İkinci Dünya Savaşı sırasında askerler için hassas nişangahlar yapmak için kullanılabilecek şeffaf bir gereç yapmaya çalışan ABD’li kimyager Dr. Harry Coover’dı. Coover’ın üzerinde çalıştığı materyal nişangah yapmak için işe yaramamıştı. Lakin Dr Coover daha sonra bunların güçlü bir yapıştırıcı olma potansiyeline sahip olduklarını fark etti.
Siyanoakrilatlar olarak bilinen kimyasallar, Japon yapıştırıcısının çalışmasını sağlayan hususlardır. Mağazalarda karşılaşacağınız Japon yapıştırıcılarının birçok temel olarak etil 2-siyanoakrilattan yapılır. Ayrıyeten daha az ölçüde yoğunlaştırıcı, dengeleyici ve esirgeyici içerirler.
Bu kimyasal, hava geçirmez şişesinde tutulduğunda, şimdi bağlanmamış bir zincirin farklı halkaları üzere olan monomerlerden, yani tekil moleküllerden oluşur. Su ile buluşması ile tüm bu moleküller, atomik seviyede bir zincirde halkaları birbirine bağlayan kimyasal bir tepkiye girerek değişir.
Zincir polimerizasyon reaksiyonu, monomerler olarak da bilinen etil 2-siyanoakrilat’ın ayrılmış moleküllerinin polimerler olarak bilinen uzun zincirler halinde birbirine bağlanmasına müsaade veren sudaki eser ölçüde hidroksil iyonları (OH-) nedeniyle oluşur. Bu zincirleri oluşturan atomik bağlar sağlamdır ve oluştuktan sonra kırılması son derece zordur.
Havada nem ve birbirine yapıştırmak isteyeceğiniz birden fazla objede çok az ölçüde su bulunduğundan, Japon yapıştırıcısı şişeden çıkıp yeni ortamına girdiğinde süratle polimerleşecek ve sertleşecektir.
Yarı viskoz bir sıvı olan Japon yapıştırıcısı, yapıştırılan iki objenin tüm mikroskobik köşelerine ve yarıklarına sızacaktır. Polimerizasyondan sonra, yapıştırıcı sertleşir ve derinlemesine birbirine bağlı bir katıya dönüşür, iki parçayı tutkal üzere birbirine yapıştırır.
Etil 2-siyanoakrilat, ellerinizdeki nem ve yağların varlığında süratle polimerleşeceğinden, bu yapıştırıcıyı kullanırken parmaklarınızın birbirine yapışması için ufak bir dikkatsizlik kâfi olabilir.
Neyse ki, Japon yapıştırıcısı sertleştikten sonra yapışkan gücünü zayıflatmanın bir yolu bulunuyor. Oje çıkarıcının bileşenlerinden biri olan aseton, Japon yapıştırıcısını da çözebilme yeteneğine sahiptir.
Yapıştırıcı, yeniden de bir polimer olarak kalacaktır ve polimerler ortasındaki çok güçlü bağlar kopmayacaktır, lakin asetonun çözücü özelliği yapıştırıcıyı parmaklarınızdan ayırmak için kâfi olmalıdır. Bununla birlikte, saf aseton cildi kurutur, bu nedenle çok dikkatli ve temkinli bir biçimde kullanmanız tavsiye edilir.