Scottish Fold cinsi kediler, özel bir tıp oldukları için yaşadıkları problemler da öbür kedilere nazaran daha farklıdır. Genelde görüntüleri için beşerler onları sahiplenerek konutlarında beslemek isteyebiliyor.
Sırf tatlı oldukları için onları tercih edenler, bu kedilerin yaşadıkları hastalıkların boyutunu bilse muhakkak onları sahiplenmek istemezler. Pekala nedir bu hastalıklar? İşte bu sorunun karşılığı için veteriner Onur ve Ece Candan ile görüşerek kendilerine bu kedilerin özelliklerinin ne olduğu ve neden sahiplenilmemeleri gerektiği üzerine kimi sorular sordum.
İşte Onur ve Ece Candan’ın verdiği karşılıklar…
Scottish Fold kedileri, British Shorthair kedilerinden bazılarının, doğum esnasında kulaklarının kırık kıvrımlı biçimde olması ile ortaya çıkan özel bir cins.
Bu ırk, 1960 yılında ortaya çıkmıştır. Kulaklarının kırık şekilde olması, genetik bir mutasyonun ortaya çıkardığı bazı kolajenlerin eksikliği sonucunda kıkırdakların tam gelişememesinden kaynaklanır.
Bu tıp, genel olarak yumuşak huylu, sevecen ve mesken bireyleri ile iyi anlaşır. Çoklukla gri, beyaz ve krem renkte olurlar. Ortalama kedilere nazaran, daha büyük gözleri vardır. Dişi kediler 3 kilo, erkek kediler ise 5 kilo civarında olabilir. Bu cinsin ortalama hayat müddeti, 10 ila 15 yıl ortasındadır.
İnsanlar bu kedileri sahiplenmek istiyor zira bu kediler daha bebekken kırık kulakları sayesinde çok sempatik görünüyor.
Ki ilk tercih sebebi de daima bu olmuştur. Maalesef genetiklerinden ötürü birçok hastalığa yatkın olduklarını birçok insan bilmiyor. Anca veteriner hekimlere gidince öğreniyorlar. Yaklaşık 10-15 yıl evvel İran kedileri üzere cins kediler ülkemizde çok popülerdi. Tüy bakımının zorlukları ve kimi kronik hastalıkları nedeniyle artık çok az insan İran kedilerini sahipleniyor.
Her Scottish Fold kronik hastalıklara sahip olmaz. Fakat hastalığı olanların sahipleri, bazen bu duruma üzüldükleri için kedilerinin tedavilerini yaptırmayabiliyor.
Bu hayvanların, kimi hastalıklarının tedavisi sürekli ilaç kullanımını gerektiriyor. Bu nedenle bu durum sahiplerine maddi ve manevi zorluk oluşturabiliyor. Mesela bizim kliniğimizde hastalıklı olan her on Fold sahibinden üçü, maalesef kedilerinin tedavisini yaptırmıyor. Bu nedenle bizlerde daima bu kedilerin durum takibini yapamıyoruz. Ender de olsa bazı kedi sahipleri kedilerini sokağa terk edebiliyor. Sokağa terk edilen kediler ya kısa müddette bulunup kliniklere getiriliyor ya da eve alıştıkları için ne yazık ki sokakta hayatta kalmayı başaramıyor.
Eğer bu kedilerin kronik bir hastalığı yok ise olağan bir kediden farkları yok ve çok sempatikler.
Ancak kliniğimize gelen her 10 kediden 3’ü veya 4’ünde sorun çıkıyor. Kronik sorunu olan kedilerin de esasen daima veteriner denetiminde olması gerekiyor.
Scottish Fold dışında en çok sorun görülen kediler, tekrar cins kediler.
Mesela melez sokak kedilerinde, rastgele bir genetik sorun görülme oranı, cins kedilere nazaran çok çok daha az. Her cins kedide kendine has bir problem olabiliyor. Misal İran kedilerinde böbrek yetmezliği, Sfenks kedilerinde cilt problemleri, Siyam kedilerinde diyabet sorunu olabiliyor. Olağan ırkı farklı olan her kedide bir hastalık olacak diye bir kural yok.
Bu kedilerin ensest münasebete zorlandıkları söylentisi hakikat değil.
Scottish Fold kedilerinin çiftleşmesi konusundaki durum, bu tiplerin birbiriyle çiftleştirilememesidir. Yani iki Fold kedi çiftleştiğinde, yavrularının sakat, meyyit ya da eklem ve kıkırdak sorunu ile doğma ihtimali çok artıyor.
Pet shop’larda hayvan satışının yasaklanmasını destekliyoruz.
Fakat beşerler, artık nereden hayvan sahiplenecekler? Sözde pet shop’lardaki kataloglardan kedileri beğenip sahiplenecekler. Bu durum bizce havyan refahı için hiçbir biçimde gözetici değil. Avrupa ülkelerindeki gibi hayvan sahiplenme konusunda daha radikal kaideler getirilmeli. Örneğin hayvan bakılacak yerin metrekaresi, konuttaki küçük çocuk sayısı (maalesef küçük çocuklar kedilere bazen önemli ziyanlar verebiliyor), ailenin maddi durumu, hayvanın yıllık veteriner takibinin yapılabilecek durumda olması üzere etkenlere bakılmalı.
Maalesef internetten hayvan satışları ile ilgili ne bir tedbir alınıyor ne de bir yaptırım uygulanıyor.
Dikkat ederseniz, birden fazla sahiplendirme ilanına ‘ücretsizdir’ ibaresi yazılıyor, telefon ile görüştüğünüzde ya bir ücret ya da abartı ölçülerde mama almanız isteniyor. Bilhassa sosyal medyada bu durum daha yaygın.
Biraz söylemesi sıkıntı fakat bu ırkların sahiplenilmemesini tavsiye ediyoruz.
Bu kedilerde kalp sorunları, diyabet, çoklu eklem meseleleri, diş ve ortodontik (dil yapısı ile ilgili) meseleler, burun deliklerinde daralmaya bağlı teneffüs problemleri üzere kronik hatta her vakit denetim ve tedavi gerektiren hastalıkların olması mümkündür. Evet dış manzaraları çok sempatik, birçok yerde biblo kedi olarak da geçer bu kediler. Ama birçoklarının biblo üzere durmasının nedeni, hareket ettiklerinde duydukları eklem ağrılarıdır.
Gördüğünüz üzere uzmanlar sadece cins ve hoş görünüyor diye bu hayvanların sık tercih edilmesini gerçek bulmuyor. Zira bu kedileri sevmek için sahipleneyim düşüncesi bir yandan onların daha fazla acı çekmesini sağlayabiliyor.
Veterinerlere Instagram ve TikTok üzerinden ulaşabilirsiniz.