Osmanlı İmparatorluğu’nda alınan yanlış kararlar sonucunda Birinci Dünya Savaşı sonrası ülkemizin fiilen işgal süreci başlamış ve Kurtuluş Savaşı ile sonlanana kadar bu işgal devam etmiştir. Topraklarımızı işgal edenler ortasında yıllardır komşu bildiğimiz Yunanlıların olması ise sahiden acıdır. Üstelik Yunanlılar, bu toprakları milletlerarası kurallara alışılmamış bir formda tüm dünyaya palavra söyleyerek işgal etmişlerdir.
İşte tam bu noktada Amiral Bristol Raporunun kıymeti ortaya çıkıyor. Osmanlı, tüm dünyaya Yunanlıların İzmir’i işgal ettiğini haykırmıştı lakin bu haklılığımız sırf Amiral Bristol Raporu ile kanıtlanmıştır. Bu açıdan son derece değerli olan bu rapor, tıpkı vakitte savaş sırasında bile hukukun ne kadar değerli olduğunu gösterir. Gelin Amiral Bristol Raporu nedir yakından inceleyelim ve tarihi süreçteki ehemmiyetinden bahsedelim.
Amiral Bristol Raporu nedir? Tarihi, ehemmiyeti ve hususları:
Amiral Bristol Raporu nedir?
Ayrıntılara girmeden evvel Amiral Bristol Raporu nedir genel olarak açıklamakta fayda var. 15 Mayıs 1919 tarihinde, Birinci Dünya Savaşı sonrasında İzmir Yunanlılar tarafından fiilen işgal edilmiştir. Bu durum 8 Ocak 1918 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri tarafından açıklanan Wilson prensiplerine ve milletlerarası hukuka karşıttır.
Wilson Prensipleri kapsamında işgal kavramı dünya literatüründen kaldırılmıştır lakin Yunanlılar bu işgali haklı çıkarmak için tüm dünyaya palavra söylerler. Hıristiyanların zulüm gördüğünü, İzmir’de yaşayan Rum sayısının Türklerden fazla olduğunu ve bölgeye barış götürmek için geldiklerini söyleyen Yunanlıların bu haksız işgali, Osmanlı tarafından tüm dünyaya bildirilmiştir.
Yunanlıların ve Türklerin savlarını araştırmak üzere İzmir’e, Amerika Birleşik Devletleri ordusunda misyonlu Tuğamiral Mark Lambert Bristol başkanlığında bir heyet gönderilmiştir. Bu heyette İtalya, Fransa ve İngiltere temsilcileri de bulunmaktadır. Heyetin yaptığı incelemeler sonucunda Amiral Bristol Raporu ismi verilen bir rapor yayınlanmış ve Yunanlıların haksız işgali tüm dünyaya duyurulmuştur.
Amiral Bristol Raporu ne vakit yayınlandı? Tarihi:
15 Mayıs 1919 tarihinde başlayan Yunanlıların İzmir İşgali, Türk milletinin destanlara bahis olacak çabası ile 9 Eylül 1922 tarihinde sonlandırılmış ve işgalciler geldikleri üzere gitmişlerdir. Lakin Amiral Bristol Raporu, işgalin bitiminden çok daha evvel 22 Haziran 1919 tarihinde yayınlanmıştır.
Amiral Bristol Raporunun yayınlanma tarihi son derece kıymetlidir. Zira İzmir işgali sonrası Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a çıkarak ulusal çabayı başlatmıştır. Çabucak akabinde bu raporun yayınlanması, milletimizin başlattığı Kurtuluş Savaşı’nın haklılığını tüm dünyaya ispat etmiştir.
Amiral Bristol Raporu neden hazırlandı?
Amiral Bristol Raporunun Amerika Birleşik Devletleri sayesinde hazırlandığını söylemek mümkün. Zira ABD, Birinci Dünya Savaşı’na sonradan dahil olmuş ve bir nevi arabulucu vazifesi üstlenerek bu kanlı savaşın sonlanmasına vesile olmuştur. Savaş sonrası siyasetleri düzenlemek için de periyodun ABD lideri Woodrow Wilson tarafından, daha sonra Wilson Prensipleri olarak isimlendirilecek bir dizi kural yayınlanmıştır.
Wilson Unsurları, Birinci Dünya Savaşı sonrası kazanan ülkelerin kaybeden ülkeleri işgal etmesinin önüne geçer. Lakin bu prensiplerde bir boşluk vardır. Rastgele bir bölgede yaşayan halkın nüfus yoğunluğu, o bölgenin hangi ülkenin olacağını belirlemektedir. İşte bu boşluktan yararlanan Yunanlılar, İzmir’de Hıristiyanların zulüm gördüğü, bölgede Rumların sayıca fazla olduğu ve barış götürme üzere palavralarla İzmir işgalini başlatmışlardır.
Elbette Yunanlılar tarafından ortaya atılan bu tezlerin tümü palavradır. Hatta bölgede kan döken, Yunanlıların şahsen kendisidir. Osmanlı, bu durumu tüm dünyaya duyurmuş ve bunun bir işgal olduğunu söylemiştir. İşte bu nedenle bölgeye özel bir heyet gönderilmiş ve sonunda Amiral Bristol Raporu hazırlanmıştır.
Amiral Bristol Raporu unsurları:
- Yunanlılar; Paris Barış Konferansı’na, Hıristiyanların can güvenliğinin tehlikede olduğu konusunda yanlış bilgi vermişlerdir.
- Batı Anadolu’da yaşanan katliamları Türkler değil, Yunanlılar yapmaktadır.
- Yunanlıların gayesi bölgede barışı sağlamak değil, bu toprakları işgal ederek kendi egemenlikleri altına almaktır.
- Yunan askerleri bir an evvel bölgeden çekilmelidir.
- Bölgede Türk nüfusu çoğunluktadır.
- Bölgede bulunan Türk halkı, Yunanlılar tarafından azap ve zulüm görmektedir.
Amiral Bristol başkanlığında İtalya, Fransa ve İngiltere temsilcileri ile birlikte İzmir’e gelen heyet, bölgeyi karış karış gezerek ve hatta mezarları bile inceleyerek bu hususları içeren Amiral Bristol Raporunu hazırlamış ve tüm dünyaya Yunanlıların İzmir işgalinin haksız olduğunu duyurmuşlardır.
Amiral Bristol Raporu’nun kıymeti:
Amiral Bristol Raporunun ülkemiz tarihi açısında en büyük ehemmiyeti, tüm dünyaya Türklerin giriştiği ulusal çabanın haklı olduğunu gösteren birinci memleketler arası resmi doküman olmasıdır. Bu sayede Kurtuluş Savaşı çabasının haklı olduğu tüm dünyaya duyurulmuş ve bu süreçte en büyük acıyı Türk milletinin çektiği ispatlanmıştır.
Amiral Bristol Raporu açıkça, Yunanlıların Türk topraklarını ele geçirmek emeliyle bölgeyi işgal ettiklerini ispatlamaktadır. Kelam konusu bu rapor sayesinde farklı ülkelerden Yunanlılara verilen dayanak kesilmiştir.
Amiral Bristol Raporu yayınlanmadan evvel tüm dünya, Türklerin bölgedeki azınlıklara zulüm yaptığına inanıyordu. Fakat bu rapor sayesinde ortaya çıktı ki asıl katliamı yapanlar Yunan askerleri ve dış dayanaklı Rum çeteleriydi. Tüm bunları göz önüne alarak son bir yorum yapmak gerekirse Amiral Bristol Raporu sayesinde Türklerin ulusal çaba teşebbüsü dünyanın gözünde haklılığını ispatlamıştır demek mümkün.
Amiral Bristol Raporu olmasaydı:
İmparatorlukların iç yapısı son derece karmaşıktır. Pek çok farklı dinden, milletten ve etnik kökenden olan insan, imparatorluk topraklarında bir ortada yaşar. Lakin bu cins farklılıklar, kimi kümelerde farklı şuurlar oluşturur. Oluşan bu yanlış şuur, esasen bir fırsat olsa da şuraları ele geçirsem diyen sömürgeci güçler tarafından desteklendiği vakit küçük bir kıvılcım koca bir alev yaratabilir.
Yunanlılar ve Türkler ortasında yaşanan da tam olarak budur. Bir küme sapkın, dış güçler tarafından desteklenerek katliamlar yaptı. Akabinde kendini korumak isteyen Türk kümeler, dünyada kelamı geçen devletler tarafından katil ilan edildi. Sonuç olarak dış dayanaklı güçsüz bir devlet geldi ve hadsiz bir işgale girişti.
Savaşın en kanlı vakitlerinde bile lokal ve memleketler arası hukukun ne kadar kıymetli olduğunu Amiral Bristol Raporu sayesinde görüyoruz. Bağımsız bir heyet gelip de kısa bir inceleme yaptığında bile her şey açıkça ortaya çıkıyor. Amiral Bristol Raporu olmasaydı, tahminen haklılığımızı asla ispat edemeyecektik. Günlük siyaset palavra söyleyebilir lakin tarih, asla gerçekleri saklamaz.
Ulusal çabanın haklılığını tüm dünyaya ispatlayan Amiral Bristol Raporu nedir sorusunu yanıtlayarak bu raporun tarihi süreçteki değerinden bahsettik. Umalım, ne bir daha bu türlü bir rapor yazılsın ne de bir daha milletimiz bu türlü şeyler yaşasın.